ლევ ტროცკი – ოპტიმიზმსა და პესიმიზმზე, მეოცე საუკუნესა და სხვა მრავალზე
ლევ ტროცკის 1901 წელს დაწერილი ტექსტი, „ოპტიმიზმსა და პესიმიზმზე“, ახალ დიდ ეპოქასთან, მეოცე საუკუნესთან, ერთგვარი შეგებებაა. ახალგაზრდა ავტორი, ოპტიმიზმსა და პესიმიზმს შორის შინაგანი წარმოსახვითი დიალოგის გზით ცდილობს, ადამიანთა მუდმივი სწრაფვა უკეთესი მომავლისაკენ, რეაქციულ პოზიციებსა და მეშჩანურ ყოველდღიურობას დაუპირისპიროს. ტექსტის გაცნობისას, ბევრს შეიძლება გაუკვირდეს მსგავსება წინა საუკუნის გარიჟრაჟზე არსებულ სულიერ მდგომარეობასა და თანამედროვე საზოგადოების მორალურ პრინციპებს შორის; დღესაც ფართოდაა გავრცელებული მეშჩანურ წვრილ-ბურჟუაზიული ხედვები პირადი ინტერესების აბსოლუტურობაზე, დღესაც გადააწყდებით იპოლიტ ტენის… ვრცლად