ლევ ტროცკი – რევოლუციის ახალი ეტაპი
გთავაზობთ ლევ ტროცკის, მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე გამორჩეული და წინააღდეგობრივი პიროვნების, 1924 წელს ჟურნალ „მნათობში“ ქართულად თარგმნილ და გამოქვეყნებულ მოხსენებას, „რევოლუციის ახალი ეტაპს“. მოცემული ტექსტი ერთგვარ გზამკვლევადაც შეიძლება გამოგვადგეს 20-იანი წლების დასაწყისის საბჭოთა ძალაუფლების ვერტიკალში დასავლური კულტურის და მისი პოლიტიკური და ეკონომიკური სიტუაციის მიმართ დამოკიდებულების გასაგებად. მოხსენების პირველი ნაწილი, რომელშიც ტროცკი ინგლისის, იმ დროინდელი დასავალური კაპიტალიზმის ლოკომოტივის კულტურის შესახებ მსჯელობს, მეტად საინტერესოა თავისი კრიტიკული მიდგომით. რევოლუციონერი მშვენივრად ამჩნევს ბრიტანულ იმპერიალიზმში… ვრცლად
ჰერბერტ მარკუზე – ძალადობისა და რადიკალური ოპოზიციის პრობლემა[1]
ყოველ დიდებულ სოციალურ თუ პოლიტიკურ მოვლენას თავისი გამხმოვანებელი, მესიტყვე ჰყავს. საფრანგეთის რევოლუციის იდეალები განმანათლებელთა პოლიტიკურ და ფილოსოფიურ ტრაქტატებში იდგამდა ფეხს, 1917 წლის ოქტომბრის, მოგვიანებით კი, ჩინეთისა და კუბის რევოლუციას მეცხრამეტე საუკუნეში ჩასახული სოციალისტური მოძღვრებები, მეტწილად, მარქსიზმი ანიჭებდა თეორიულ გამართლებას. 60-იანი წლების სტუდენტური ამბოხის თეორიულ გამომხატველად კი, გერმანელ-ამერიკელი მარქსისტი თეორეტიკოსი ჰერბერტ მარკუზე შეგვიძლია მივიჩნიოთ. მარკუზემ თავისი ფილოსოფიური მოღვაწეობა გერმანელი ფილოსოფოსის, მარტინ ჰაიდეგერის ხელმძღვანელობით დაიწყო, თუმცა 1930-იან წლებში ნაცისტური იდეებით ჰაიდეგერის… ვრცლად