ლევ ტროცკი – ოპტიმიზმსა და პესიმიზმზე, მეოცე საუკუნესა და სხვა მრავალზე
ლევ ტროცკის 1901 წელს დაწერილი ტექსტი, „ოპტიმიზმსა და პესიმიზმზე“, ახალ დიდ ეპოქასთან, მეოცე საუკუნესთან, ერთგვარი შეგებებაა. ახალგაზრდა ავტორი, ოპტიმიზმსა და პესიმიზმს შორის შინაგანი წარმოსახვითი დიალოგის გზით ცდილობს, ადამიანთა მუდმივი სწრაფვა უკეთესი მომავლისაკენ, რეაქციულ პოზიციებსა და მეშჩანურ ყოველდღიურობას დაუპირისპიროს. ტექსტის გაცნობისას, ბევრს შეიძლება გაუკვირდეს მსგავსება წინა საუკუნის გარიჟრაჟზე არსებულ სულიერ მდგომარეობასა და თანამედროვე საზოგადოების მორალურ პრინციპებს შორის; დღესაც ფართოდაა გავრცელებული მეშჩანურ წვრილ-ბურჟუაზიული ხედვები პირადი ინტერესების აბსოლუტურობაზე, დღესაც გადააწყდებით იპოლიტ ტენის… ვრცლად
ა.მ კოლონტაის არქივიდან (დღიურები, წერილები)
„აჩრდილის“ სარედაქციო კოლეგია გთავაზობთ 1917 წლის ოქტომბრის რევოლუციის ერთ-ერთი ყველაზე ქარიზმატული ლიდერის, მარქსისტისა და ფემინისტის, ალექსანდრა კოლონტაის წერილებს, მათ შორის, ვლადიმერ ლენინისადმი გაგზავნილს. კოლონტაის წერილებში ჩანს როგორც ამერიკული სოციალისტური პარტიებისა და სხვადასხვა მემარცხენე ჯგუფის ანალიზი და შეფასებები, ასევე ავტორის პირადი დამოკიდებულება იმ ვითარებისა და მდგომარეობისადმი, რომელიც პირველმა მსოფლიო ომმა შექმნა. ვფიქრობთ, ამ ისტორიული პიროვნების პირადი განცდები და დამოკიდებულებები, შესაძლოა, საინტერესო იყოს იმ უკუნი რეაქციის და უიმედობის პირობებში, რასაც სხვა ფაქტორებთან… ვრცლად